DIAGNOSTYKA BORELIOZY

Skuteczność badań laboratoryjnych w kierunku zdiagnozowania choroby, jaką jest borelioza jest bardzo trudne. Skuteczność wielu badań jest na granicy 50-80%. Jedynym definitywnym i wiarygodnym markerem diagnostycznym jest obecność rumienia wędrującego. Jednak występuje on tylko do jednej trzeciej osób faktycznie zainfekowanych bakteriami Borrelia. Co więcej, wiele osób ze stwierdzoną boreliozą nigdy nie zauważyła u siebie kleszcza, gdyż stworzenia te w stadium nimfy są często niezauważalne, ze względu na swój bardzo mały kształt.

Badania na boreliozę można podzielić na dwie grupy:

1.        BADANIA SEROLOGICZNE – badają poziom przeciwciał powstających w trakcie zakażenia.

•        Test ELISA

Standardowo wykonywany test w kierunku boreliozy. Charakteryzuje się identyfikacją specyficznych przeciwciał IgG lub IgM w surowicy. Przeciwciała IgM to pierwsza linia odpowiedzi układu immunologicznego. Jednak przez pierwsze trzy tygodnie nie występuje lub występuje znikoma ilość mierzalnych przeciwciał przeciwko krętkom boreliozy. Dopiero w 3 tygodniu poziom tych przeciwciał się podnosi, w 5 tygodniu osiąga wartość maksymalną, a w 8 tygodniu przeciwciała znikają. Dlatego poddanie się badaniom po tym czasie jest często niemiarodajne. Przeciwciała IgG pojawiają się za to dopiero w 6 tygodniu od zakażenia i mogą utrzymywać się całe miesiąca lub lata. Jednak skuteczność testu ELISA to jedynie 40-50%.

•        Test Western blot (lub immunoblot)

Polega na szukaniu przeciwciał za pomocą białkowych fragmentów bakterii borrelia (swoiste prążki). Badanie można wykonać dopiero po 4-6 tygodniach od momentu zakażenia. Wiarygodność testu szacuje się w okolicach 70-95%, a więc znacznie wyższa niż w przypadku testu ELISA.

•        Test PMR

Zalecany w diagnostyce neuroboreliozy. Polega na oznaczenie przeciwciał IgG swoistych dla antygenów Borrelia burgdorferi w płynie mózgowo rdzeniowym.

•        Badanie pc. p. VIsE/C6

Test służy do monitorowania skuteczności leczenia boreliozy. Zastosowano syntetyczny peptyd  C6 z białkowego antygenu VlsE  szczepów Borrelia, chorobotwórczych dla człowieka. Stężenie IgG anty- VIsE w większości przypadków mocno spada w wyniku skutecznej terapii. Zalecane jest oznaczanie miana IgG anty- VIsE tuż przed rozpoczęciem leczenia i następnie po 6 miesiącach od zakończenia antybiotykoterapii.

Testy ELISA, WESTERN BLOT oraz PMR służą jedynie wykrywaniu lub potwierdzaniu boreliozy. Nie mogą być używane w celu monitorowania choroby!

2.        BADANIA BEZPOŚREDNIE- wykrywające bezpośrednio obecność bakterii w badanym materiale.

•        Test PCR

Badanie wykorzystuje samo DNA krętków poprzez zwiększanie ilości materiału, które podane jest analizie (krew, mocz, płyn stawowy, płyn mózgowo- rdzeniowy). W organizmie pacjenta jednak często krętki występują w małej ilości lub nie są rozmieszone równomiernie w tkankach, co powoduje, że ich DNA nie może zostać wykryte.

•        Biopsja i hodowla krętków

Polega na znalezieniu krętków w próbkach biopsji skóry i ich wyhodowanie. Niestety jest to metoda długotrwała oraz często nieskuteczna, gdyż w czasie infekcji krętki utrzymują się często na niskim poziomie.

•        Test CD57

Test CD57 jest przydatnym wskaźnikiem  diagnostycznym do ocenienia stopnia zaawansowania choroby. Świetnie więc sprawdzi się w ocenie skuteczności działania leczenia długotrwałą antybiotykoterapią. Limfocyty NK CD57 stanowią naturalną linię obrony do walki z chorobą, a tylko Borrelia jest w stanie obniżyć miano ich komórek. Test ten daje nam w ten sposób możliwość rozróżnienia boreliozy od innych chorób tj. reumatoidalne zapalenie stawów czy stwardnienie rozsiane.

•        Test LTT

Test służy do wykrycia infekcji krętkami Borrelia na poziomie komórkowym. Badanie daje wynik pozytywny, gdy we krwi pacjenta obecne są specyficzne limfocyty T-Borrelii. Test charakteryzuje się wysoką czułością.

•        Test KKI

Badanie polega na izolacji, za pomocą specjalnych technik krążących kompleksów immunologicznych (KKI) z surowicy, a następnie ich rozbicie. Następnie za pomocą techniki Western Blot lub ELISA wykrywa się uwolnione z KKI przeciwciał przeciwkrętkowych. Test KKI polecany jest dla osób z przewlekłą boreliozą, u których testy serologiczne dają wynik ujemny, pomimo występowania objawów charakterystycznych dla boreliozy. Test KKI będzie nieefektywny w początkowej fazie boreliozy. 

•        Test ELISPOT

Badanie pozwala na wykrycie pojedynczej komórki bakterii Borrelii wydzielającej dane białko na poziomie komórkowym. Test jest bardzo czuły oraz może służyć do monitorowania przebiegu terapii.