Rola adaptogenów w organizmie

Adaptogeny to wyjątkowa klasa ziół i grzybów, które od wieków są stosowane w tradycyjnej medycynie chińskiej i ajurwedyjskiej. Są one znane ze swojej zdolności do pomagania organizmowi w przystosowaniu się do stresu i wywierania normalizującego wpływu na procesy zachodzące w organizmie. Te naturalne substancje działają na poziomie molekularnym, regulując stabilną równowagę w podwzgórzu, przysadce mózgowej i nadnerczach, z których wszystkie są zaangażowane w reakcję na stres.

Nauka stojąca za adaptogenami

Termin "adaptogen" został po raz pierwszy ukuty w latach czterdziestych XX wieku przez N.V. Lazariewa, rosyjskiego naukowca, który zdefiniował je jako środki, które pomagają organizmowi przeciwdziałać wszelkim niekorzystnym skutkom fizycznego, chemicznego lub biologicznego stresora poprzez generowanie niespecyficznej odporności. Opór ten pomaga organizmowi radzić sobie ze stresem i przywraca mu stan równowagi lub homeostazy.

Adaptogeny wspierają układ hormonalny organizmu i zwiększają jego zdolność do radzenia sobie z lękiem i walki ze zmęczeniem – powoli i delikatnie, bez wstrząsów i trzasków. Mają one efekt kumulacyjny, co oznacza, że im dłużej je bierzesz, tym bardziej stają się skuteczne.

Popularne rodzaje adaptogenów

Istnieje wiele ziół i korzeni, które są uważane za adaptogeny. Niektóre z najczęstszych i najlepiej zbadanych to:

• Ashwagandha: Często stosowana w celu zmniejszenia niepokoju i stresu, poprawy snu i zwiększenia wytrzymałości.

• Rhodiola Rosea: Zioło to jest dobrze znane ze swoich właściwości, które zwiększają sprawność fizyczną i umysłową, szczególnie w warunkach stresu lub zmęczenia.

• Święta Bazylia (Tulsi): Oprócz fizycznego łagodzenia stresu, zioło to jest stosowane ze względu na potencjalne korzyści w zwiększaniu jasności umysłu i łagodzeniu łagodnej depresji.

• Żeń-szeń: Wysoko ceniony ze względu na swoją zdolność do zwiększania energii, zmniejszania stresu i promowania relaksu.

• Korzeń lukrecji: Może modulować kortyzol, hormon stresu, pomagając zwiększyć energię, złagodzić stres i regulować metabolizm.

• Cordyceps: Rodzaj grzyba, który zwiększa energię, zwiększa siłę i poprawia wytrzymałość, wspierając zdrowie płuc i nerek.

• Schisandra sinensis: znana jest ze swoich właściwości adaptogennych, które zwiększają odporność organizmu na stres, poprawiają sprawność umysłową i fizyczną oraz wspierają zdrowie wątroby i detoksykację. Działa poprzez stabilizację systemu reagowania organizmu na stres i aktywację enzymów ochronnych, pomagając jednostkom skutecznie przystosować się do stresorów środowiskowych i biologicznych.

Korzyści z adaptogenów

Adaptogeny oferują szereg korzyści zdrowotnych, przede wszystkim poprzez obniżenie poziomu kortyzolu w organizmie, który jest znany jako hormon stresu. Oto niektóre z najważniejszych korzyści, jakie mogą zapewnić:

• Redukcja stresu: Kontrolując hormony stresu, adaptogeny pomagają złagodzić fizyczne i psychiczne skutki stresu.

• Wzmocnienie odporności: Wiele adaptogenów ma również właściwości immunomodulujące, które mogą pomóc wzmocnić odpowiedź immunologiczną organizmu.

• Zwiększenie sprawności umysłowej: Zwiększając uwagę, wytrzymałość i odporność na stres, adaptogeny mogą poprawić sprawność umysłową.

• Zwiększenie wytrzymałości fizycznej: Ich właściwości pomagają wspierać produkcję energii mięśniowej i zdrowie układu sercowo-naczyniowego, co może poprawić wydajność treningu i regenerację.

Jak stosować adaptogeny

Adaptogeny występują w różnych formach, takich jak proszki, kapsułki, nalewki i herbaty. Kluczem do czerpania korzyści z adaptogenów jest konsekwentne stosowanie w czasie. Włączenie ich do codziennej rutyny, takiej jak dodanie miarki adaptogenu w proszku do koktajlu lub spożywanie kapsułek, może mieć znaczący wpływ na ich skuteczność.

Bezpieczeństwo i skutki uboczne

Chociaż adaptogeny są ogólnie bezpieczne dla większości ludzi, są to silne substancje, które mogą wchodzić w interakcje z lekami i zmieniać poziom hormonów. Zawsze najlepiej jest skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem jakiegokolwiek nowego schematu suplementacji, szczególnie dla kobiet w ciąży, karmiących piersią lub przyjmujących leki.

Źródła:

• Panossian, A., & Wikman, G. (2009). Evidence-Based Efficacy of Adaptogens in Fatigue, and Molecular Mechanisms Related to Their Stress-Protective Activity. Current Clinical Pharmacology.
• Auddy, B., Hazra, J., Mitra, A., Abedon, B., & Ghosal, S. (2008). A Standardized Withania Somnifera Extract Significantly Reduces Stress-Related Parameters... American Journal of Natural Medicine.